Dwór w Przytoniu zwycięzcą I Konkursu Nasz Zabytek Fundacji Most the Most w Zachodniopomorskiem
Dwór w Przytoniu zwycięzcą I Konkursu Nasz Zabytek Fundacji Most the Most w Zachodniopomorskiem
Gratulujemy zwycięzcy, a zgłaszającym i właścicielom zabytków dziękujemy za zaangażowanie. Teraz czas na II Konkurs, w którym mieszkańcy Przytonia i okolic będą zgłaszać Fundacji pomysły na funkcję społeczną zabytku. Po wyborze najlepszych pomysłów i podpisaniu umowy z właścicielem zabytku, Fundacja przyzna dofinansowanie na jego rewaloryzację i dostosowanie do wybranych w konkursie funkcji społecznych. Wysokość dotacji może sięgnąć nawet 1 000 000 PLN.
Konkurs Nasz Zabytek to projekt o charakterze regionalnym i lokalnym. Fundacja Most the Most ogłasza go sekwencyjnie w poszczególnych województwach. Konkurs jest podzielony na dwie części: I Konkurs – wybór jednego zabytku w województwie oraz II Konkurs – wybór pomysłów na nową funkcję społeczną zwycięskiego zabytku.
Jak przebiegał I Konkurs Nasz Zabytek?
Nabór zgłoszeń w I Konkursie w województwie zachodniopomorskim trwał od 4 kwietnia do 3 maja 2022 roku. Fundacja otrzymała od mieszkańców 265 zgłoszeń na 70 zabytkowych obiektów. Ocenę formalną przeszło 51 zabytków (pozostałe nie spełniły kryteriów konkursu – np. były własnością prywatną).
Zgłoszone obiekty można obejrzeć na mapie zabytków na stronie Fundacji Most the Most.
Następnie Fundacja skontaktowała się z właścicielami zabytków, które spełniły formalne kryteria konkursowe. Chęć współpracy z Fundacją i stosowne dokumenty przekazało 18 właścicieli zgłoszonych w konkursie zabytków.
Komisja konkursowa wybrała zwycięzcę spośród poniższych zabytków:
- Dwór w Przytoniu
- Kaplica szpitalna św. Ducha w Pyrzycach
- Stacja Koszalin Wąskotorowy - tory boczne
- Park Tilebeinów w Szczecinie
- Wieża Quistorpa w Szczecinie
- Pałac Ziemstwa Pomorskiego w Szczecinie
- Zamek w Niemieńsku
- Park Zdrojowy w Połczynie-Zdroju
- Kapliczka w Tucznie
- Ruiny gotyckiego browaru w Bierzwniku
- Kaplica grzebalna – Stara Dąbrowa
- Ratusz Miejski w Stargardzie
- Remiza - Trafostacja w Stolcu
- Zabytkowe Mury Obronne Miasta w Gryfinie
- Dwór i park dworski w Warninie
- Stodoła gotycka w Kołbaczu
- Budynek Starostwa Powiatowego w Drawsku Pomorskim
- Dawny hangar lotniczy w Rogowie
Zwycięzca I Konkursu Nasz Zabytek w województwie zachodniopomorskim
Dwór w Przytoniu
Zespół dworski w Przytoniu położony w gminie Drawsko Pomorskie wybudowany został w drugiej połowie XIX w około 1897 r. W skład dworu wchodzą budynek dworski, oficyna, rządcówka, budynek mieszkalny, budynek gospodarczy, park.
Dwór jest okazałym podpiwniczonym budynkiem dwukondygnacyjny, na rzucie wydłużonego prostokąta, przykryty dwuspadowym dachem z dobudowaną parterową oficyną. Dwór od budynku folwarku i wsi osłonięto różnogatunkowymi drzewami. Od strony północno zachodniej do dworu przylegała podłużna polana widokowa osłonięta od południa i zachodu zwartymi kępami drzew, a od północnej strony pojedynczymi drzewami rosnącymi wzdłuż drogi dojazdowej do dworu. Zachodnią część założenia zajmowała rozległa łąka poprzecinana rowami odwadniającymi, położona na dnie koryta jeziora Wielkie Dąbie. Po wojnie dwór był w użytkowaniu PGR. Aktualnie budynek dworski jest w bardzo złej kondycji, wymaga nakładu wielu środków finansowych, aby przywrócić jego wygląd i funkcjonalność. Działania w zakresie poprawy kondycji budynku czynią zarówno włodarze gminy Drawsko Pomorskie jak i lokalna społeczność.
Wieś Przytoń (dawna nazwa Pritten) od XIV wieku należała do znanego rodu rycerskiego Bornów. W końcu XIX wieku był to już duży majątek ziemski obejmujący ponad 1000 ha. Obecnie we wsi można zobaczyć dobrze zachowany zespół folwarczny.
Teraz czas na pomysł
Po ogłoszeniu zwycięzców I Konkursu czas na II Konkurs, czyli wybór funkcji społecznej zwycięskiego zabytku. Teraz lokalne społeczności ponownie zabiorą głos. Podobnie jak w pierwszym etapie konkursu, Fundacji Most the Most zależy na inicjatywie mieszkańców. Będzie ona przez trzy tygodnie (od 4 do 25 lipca 2022 r.) zbierać pomysły od mieszkańców, w jaki sposób chcą użytkować odnowiony budynek. Pomysł będzie można zgłosić przez elektroniczny formularz na stronie internetowej fundacji lub przez telefon (+48 517 884 088 lub 22 47 55 111).
Co dalej?
Fundacja przeanalizuje wszystkie zgłoszone pomysły i odpowiedzi na pytania w formularzu zgłoszeniowym. Równie istotna będzie opinia właściciela zwycięskiego zabytku oraz niezbędna akceptacja konserwatora zabytków. Na tej podstawie nastąpi wybór najlepszych pomysłów na wykorzystanie społeczne zwycięskiego zabytku. Kolejnym krokiem będzie podpisanie umowy z jego właścicielem i przyznanie dofinansowania na rewaloryzację zabytku oraz dostosowanie go do wybranych w konkursie funkcji.
